SABİT SERMAYE YATIRIMI İLE TÜRK VATANDAŞLIĞI
Sabit sermaye yatırımı ile Türk vatandaşlığı kazanılması mevzusu; geçmişten günümüze ülkelerin ekonomik politikalarına hizmet eden, iş gücü ve yabancı yatırımını beraberinde getiren bir konu olmuştur. Bu sebeple ülkeler yabancıların kendi topraklarına hizmet etmesi ve vatandaşlık kazanması için bazı düzenlemeler yapmıştır. Türkiye de son yıllarda yaptığı düzenlemelerle bu ülkelerden biri olmuştur.
Yabancı yatırımcıların Türk vatandaşlığı kazanması ile ilgili hususlar 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu (TVK), Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik, 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (YUKK), 106 ve 418 sayılı Cumhurbaşkanlığı kararlarında düzenlenmiştir.
Türk hukukunda; sermaye yatırımı, gayrimenkul yatırımı, istihdam koşulu, banka mevduatı, devlet tahvili ve yatırım fonu katılma payı ile vatandaşlık kazanılması mümkün kılınmıştır. Bu vatandaşlık kazanımı Türk vatandaşlığının genel olarak kazanımı değil istisnai olarak kazanımı olarak ifade edilmektedir.
Bu yazıda sabit sermaye yatırımı ile Türk vatandaşlığı kazanımı incelenecektir. Bakanlar Kurulu tarafından düzenlenen, 12.12.2016 tarih ve 2016/9601 karar sayılı “Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ve 19.09.2018 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 106 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı’na göre;
- Türkiye’ye en az 500.000 USD veya karşılığı döviz ya da karşılığı Türk lirası tutarında sermaye yatırımı yapan kişilerin Türk vatandaşlığı kazanma imkânı bulunmaktadır. [Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik md.20/2(a)]
- Yabancı ülke vatandaşının yaptığı sabit sermaye yatırımını en az üç yıl boyunca kullanmayacağını garanti etmesi gerekmektedir.
- Sermaye yatırımı Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından tespit edilmektedir.
- Sabit sermaye yatırımı yaptığı belirlenen yabancı ülke vatandaşlarına Cumhurbaşkanı kararı ile Türk vatandaşlığı verilmektedir.
Sabit Sermaye Yatırımı ile Türk Vatandaşlığı Kazanma Süreci
- Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik’in 20. Maddesinde yer alan yatırım şartları arasındaki sabit sermaye yatırımının yerine getirilmesi ile ilgili kurumdan Uygunluk Belgesi alınması
- 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 31. Maddesinin J bendi uyarınca Kısa Dönem İkamet İzni alınması
- Yatırım Yoluyla Türk Vatandaşlığı Başvurusu yapılması
Uygunluk Belgesi Alma Şartları
- Sabit sermaye yatırımının türü önem arz etmektedir. Yalnızca gayrimenkul satın alınması sabit sermaye yatırımı olarak değerlendirilmez. Yapılan yatırımın hizmet ve mal üretimine yönelik olması gerekmektedir. Bu yatırımın türü; bina, makine, arsa, ekipman vb. olabileceği gibi tamamı gayrimenkul olmamak şartıyla gayrimenkul türünde de olabilmektedir.
- Sabit sermaye yatırımı yapan kişinin bu yatırımı halka açık olmayan bir şirketi satın alma veya ortak olma şeklinde gerçekleştirmesi halinde ortak olduğu veya satın aldığı şirketin değerinin minimum 500.000 USD ya da karşılığı döviz veya karşılığı Türk lirası değerinde olması gerekmektedir. Bu durumun tespiti için de yabancı yatırımcıdan satın aldığı veya ortak olduğu şirketin piyasa değerini kanıtlayacak yetkili kurumlarca onaylanmış bir şirket değer raporu istenebilmektedir.
- Sabit sermaye yatırımının önceden yapılmış bir yatırıma ilave yatırım olarak gerçekleştirilmesi de mümkündür. Bu gibi durumlarda da geçmişte yapılan yatırım ve halihazırda yeni yapılan yatırım tutarının minimum 500.000 USD veya karşılığı döviz ya da karşılığı Türk lirası değerinde olması beklenmektedir.
- Son yapılan değişikliklere göre 12 Ocak 2017 tarihinden önce yapılan yatırımlar sabit sermaye yatırımı ile vatandaşlık hakkına imkân vermemektedir.
- 12 Ocak 2017 tarihi sonrası yapılacak sabit sermaye yatırımı ile vatandaşlık başvurularından geçmişe yönelik son 3 yıldaki yapılan harcamalar dikkate alınmaktadır.
- Sabit sermaye yatırımı ile vatandaşlık kazanan kişilerin şirket paylarını minimum 3 yıl süreyle gerçek veya tüzel kişilere devretmeleri mümkün olmamaktadır.
Sabit Sermaye Yatırımı ile Vatandaşlık Kazanmak için Gerekli Belgeler
Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik’in 20. Maddesinin 3. fıkrasında yer alan gerekli belgeler aşağıdaki gibidir:
- İsteği belirten form dilekçe
- Kişinin hangi devlet vatandaşı olduğunu gösteren pasaport veya benzeri belge, vatansız ise temininin mümkün olması halinde buna ilişkin belge
- Medenî hal belgesi ve evli ise evlenme belgesi, boşanmış ise boşanma belgesi, dul ise eşine ait ölüm belgesi
- Kişinin kimlik bilgilerini gösteren doğum belgesi veya nüfus kayıt örneği gibi belge ve evli ise eş ve çocuklarının aile bağını kanıtlayan nüfus kayıt örneği veya benzeri belge
- Türk vatandaşı birinci veya ikinci derece yakınları varsa bu kişilere ait müracaat makamlarınca sistemden alınan nüfus kayıt örneği
- Kişinin doğum tarihinin ay ve günü bulunmuyorsa, doğum tarihinin tamamlanması için ülkesinin yetkili makamlarından alınmış belge, belgenin temin edilememesi halinde ise 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 39 uncu maddesi gereğince işlem yapılmasını kabul ettiğine dair imzalı beyanı
- Hizmet bedelinin Maliye veznesine yatırıldığını gösteren makbuz
Bu belgelere ek olarak da ayrıca; yatırım yapılan şirketin bilgilerini, öz sermayeye geçirilen yatırım konusunu, yatırım yapan kişinin sermaye yatırımındaki payını belirten bilgileri içeren Yatırım Bilgi Formu, 4 adet pasaporta uygun biyometrik fotoğraf, ikamet izni fotokopisi ve arkalı önlü kopyası, sabit sermaye yatırımının yatırıldığını içeren yeminli mali müşavir onaylı özel amaçlı rapor ve sabit sermaye yatırımının tüzel kişi vasıtasıyla gerçekleştirilmesi halinde sermaye tutarı ve ortaklık yapısını içeren Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi kaydı gerekmektedir.
Sabit Sermaye Yatırımı ile Vatandaşlık Kazanım Sürecinin Sonuçlanması
Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik’in 20. Maddesinde belirtildiği üzere;
- Sabit sermaye yatırımının yapıldığına yönelik durum Sermaye Piyasası Kurulunca tespit edilir.
- Ardından gerekli belgelerin hazırlanması ile ilgili Bakanlığın yazılı talimatı üzerine müracaat makamınca gerekli belgeler hazırlanır.
- Gerekli belgelerden oluşup tamamlanan dosya karar alınmak üzere bakanlığa gönderilir.
- Müracaatlar gerekli görülen hallerde Bakanlık tarafından alınır ve dosya düzenlenir.
- Parasal değerlerin belirlenmesinde tespit tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının efektif satış kuru ve /veya çapraz döviz kuru esas alınır.
- Vatandaşlık kazanma başvuruları ile ilgili süreci takip etmek amacıyla İçişleri Bakanlığı bünyesinde Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı temsilcilerinden oluşan bir komisyon kurulabilir.
- Son olarak oluşturulan komisyonda yabancı kişilerin vatandaşlık başvuruları değerlendirilip Cumhurbaşkanı onayına sunulur.
- Nihai karar Cumhurbaşkanı tarafından verilir.
Uygunluk belgesinin alınması, Türkiye kısa dönem ikamet izin başvurusu, ikamet izin kartının teslim alınması ve Türk vatandaşlık başvurusu için gerekli belgelerin sunulması gibi süreçler Türk vatandaşlığı almak isteyen yabancı kişinin ülkeye girişine gerek kalmadan vekaletname aracılığıyla da yönetilebilmektedir. Ancak başvurunun sonuçlanacağı nihai aşamada başvuran kişi ve adına başvuru yapılan eş ve 18 yaş altı çocukları içeren birinci derece ile üyelerinin en yakın nüfus müdürlüğüne gidip parmak izi vermeleri ve Türk vatandaşı kimlik ve pasaportlarını almak için hazır bulunmaları gerekmektedir.
Sürecin sonuçlanması bakımından herhangi resmi bir süre öngörülmese de Türkiye kısa dönem ikamet izni başvuruları 2-3 hafta, Türk vatandaşlığı başvuruları ise 4-8 ay arasında sonuçlanmaktadır. Son yapılan değişikliklerle Türk vatandaşlığı kazanımı kolaylaşmış olsa da başvuru sürecinde yapılacak eksik evrak vb. hatalar vatandaşlık başvurusunun reddedilmesine veya sürecin uzamasına sebebiyet verebilmektedir.
Sabit sermaye yatırımı ile Türk vatandaşlığı kazanılması başvurunuzu başlatmak için +90 212 706 84 17 numaralı telefondan ya da tüm iletişim bilgilerimizden bizlere ulaşabilirsiniz.
Av. Mikail Enes ÇUBAN, LL.M.
